Η μείωση των κόκκινων ελαφιών στον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας, έχει κινητοποιήσει τόσο τον Σύνδεσμο Πάρνηθας (ΣΥΝ ΠΑ) όσο και τον δήμο Αχαρνών.
Τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί και η μελέτη που έχει εκπονηθεί, επιβεβαιώνουν πως ο πληθυσμός του βρίσκεται πλέον σε οριακά επίπεδα.
Τα στοιχεία για τα κόκκινα ελάφια στην Πάρνηθα
Σύμφωνα με τα στοιχεία που καταθέτει ο ΣΥΝ ΠΑ, η καταμέτρηση που είχε κάνει το WWF το 2009, είχε καταγράψει περίπου 700 ελάφια, ενώ το 2014 ο ΟΦΥΠΕΚΑ κατέγραψε 1.110 ελάφια την εαρινή περίοδο και κάποια χρονική στιγμή υπήρξαν ενδείξεις ότι έφτασαν και τα 1.300. Στη συνέχεια άρχισε η μείωση και η τελευταία καταγραφή έδειξε ότι ο αριθμός έχει πέσει στα 49 κόκκινα ελάφια, δηλαδή πρόκειται για κατάρρευση του πληθυσμού τους.
«Το κόκκινο ελάφι, άρρηκτα συνδεδεμένο με την Πάρνηθα και τον δήμο Αχαρνών, αποτελεί ζωντανό σύμβολο της φυσικής κληρονομιάς του τόπου μας και της οικολογικής του ισορροπίας», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Σπύρος Βρεττός και συνεχίζει:
«Δυστυχώς, στοιχεία που προκύπτουν από αρμόδιες υπηρεσίες, επιβεβαιώνουν ότι ο πληθυσμός αυτού του εμβληματικού είδους της πανίδας βρίσκεται σε οριακά επίπεδα και ότι έχουμε εισέλθει, πλέον, σε φάση ολοκληρωτικού αφανισμού. Η διατήρηση και η προστασία του κόκκινου ελαφιού είναι προτεραιότητά μας και ευθύνη όλων μας. Γι’ αυτό καλούμε την Πολιτεία και κάθε αρμόδιο φορέα να προχωρήσουν άμεσα και χωρίς καμία καθυστέρηση, στη λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για τη διάσωση του είδους. Η ευθύνη μας απέναντι στη φύση και στις επόμενες γενιές επιβάλλει να δράσουμε εδώ και τώρα».
Ο δήμος Αχαρνών προτείνει ως λύση καθοριστικής σημασίας για την επιβίωση του είδους και την ενίσχυση του πληθυσμού, την επαναλειτουργεία του καταφυγίου, που είχε διακοπεί λόγω της φωτιάς του 2007 στη Πάρνηθα. Και μάλιστα, κατά την επίσκεψη στις Αχαρνές του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος (5/6), τέθηκε από τη δημοτική Αρχή το συγκεκριμένο ζήτημα.
«Μετά από διεξοδική συζήτηση για το ζήτημα των κόκκινων ελαφιών της Πάρνηθας, ο υπουργός δεσμεύτηκε στη δημιουργία καταφυγίου, ώστε να αντιμετωπίσουμε την απειλή της εξαφάνισής τους και να καταφέρουμε να αυξήσουμε τον πληθυσμό στο βουνό μας», είπε ο κ. Βρεττός και πρόσθεσε: «Η φύση είναι το σπίτι μας και η προστασία της χλωρίδας και της πανίδας δεν είναι απλά υποχρέωσή μας, είναι ανάγκη ζωτικής σημασίας για το μέλλον μας, για το μέλλον των παιδιών μας».
Από τη δική του μεριά, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Πάρνηθας Βασίλης Λαζάρου, λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ σχετικά με την έκκληση που έγινε και την ανακοίνωση που εκδόθηκε: «Στόχος μας είναι να καταστήσουμε σαφές ότι η κατάσταση στον Δρυμό είναι πλέον κρίσιμη. Θέλουμε να εκφράσουμε με τρόπο θεσμικό την ανησυχία μας για μια οικολογική κρίση, που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας. Ο πληθυσμός του κόκκινου ελαφιού μειώνεται με ρυθμούς που δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης. Η εικόνα που έχουμε δεν βασίζεται σε αναφορές ή δημοσιεύματα, αλλά σε άμεση γνώση του πεδίου. Οι υπάλληλοί μας συλλέγουν δεδομένα στο πεδίο. Εντοπίζουμε όλο και λιγότερα ίχνη, όλο και λιγότερες παρατηρήσεις ελαφιών, σε περιοχές που ήταν παραδοσιακά οικότοποι του είδους».
Πού οφείλεται όμως αυτή η μείωση του πληθυσμού; Ο κ. Λαζάρου απαντά: «Στην ταχύτατη αύξηση του πληθυσμού του λύκου, ο οποίος επανεμφανίστηκε στην Πάρνηθα το 2009. Τότε εντόπισε λύκο ένας κτηνοτρόφος του δήμου Φυλής, αυτή ήταν η πρώτη μαρτυρία της εμφάνισής του. Το είδος αυτό, αν και προστατευόμενο, έχει επεκτείνει τη δραστηριότητά του και λόγω έλλειψης άλλης λείας, στρέφεται στα ελάφια. Η παρουσία του έχει καταγραφεί ακόμη και σε κατοικημένες περιοχές. Δεν πρόκειται απλώς για μια θεωρητική ανάλυση, είναι καθημερινή διαπίστωση, επιβεβαιωμένη από βίντεο, καταγγελίες κατοίκων και από τις δικές μας περιπολίες».
Η σχετική μελέτη της ΒΙΟΣΦΑΙΡΑ, που επικαλείται ο ΣΥΝ ΠΑ, περιλαμβάνει ως περιοχή το Εθνικό Πάρκο Πάρνηθας και περιβάλλοντες φυσικούς σχηματισμούς, συνολικά 341 τ.χλμ. Για την εκπόνησή της, ως μέθοδος χρησιμοποιήθηκαν δειγματοληψίες και ίχνη λύκων, κάμερες παρακολούθησης σε στρατηγικά σημεία του βουνού και ανάλυση διατροφής του λύκου. Ειδικά ως προς τα αποτελέσματα της διατροφής του, προέκυψε ότι το 68,62% αφορά ελάφια, το 21,62% αγριόχοιρους, το 7,63% κατσίκες, το 1,35% ζαρκάδια, το 0,57% πετροκούναβο κι ένα 0,21% αφορά φυτική ύλη.
Τι προτείνει λοιπόν ο Σύνδεσμος; Ο πρόεδρός του μας λέει: «Πρώτον, την επαναλειτουργία του καταφύγιου κόκκινου ελαφιού στην Πάρνηθα, για να τα προστατεύσουμε. Δεύτερον, τη δημιουργία ζωνών αποκλεισμού και ασφαλών περιοχών για την αναπαραγωγή του είδους. Τρίτον, την επιστημονική παρακολούθηση των λύκων και των επιπτώσεών τους στα υπόλοιπα είδη. Και τέλος, την εκπαίδευση του κοινού για σωστή συνύπαρξη με την άγρια πανίδα».
Πρόσφατα, υπήρξε εισαγγελική εντολή για απομάκρυνση των λύκων από τον Εθνικό Δρυμό της Πάρνηθας, ως μέτρο προστασίας του κόκκινου ελαφιού, όμως υπάρχουν αντιδράσεις από ένα μέρος της επιστημονικής κοινότητας, καθώς κάνει λόγο για διατάραξη της βιοποικιλότητας της περιοχής και των ισορροπιών μέσα στη φύση.
Ο κ. Λαζάρου τονίζει σχετικά: «Η πρόσφατη εισαγγελική εντολή για διαχείριση των λύκων είναι μια πρώτη ένδειξη αντίδρασης. Αλλά δεν φτάνει. Χρειαζόμαστε ένα συνολικό, επιστημονικά τεκμηριωμένο σχέδιο διαχείρισης του πληθυσμού του λύκου, που να περιλαμβάνει παρακολούθηση με GPS, έλεγχο των ζωνών δράσης τους και πρόληψη επαφών με ανθρώπινες δραστηριότητες».
Και ως προς την υποστήριξη από άλλους φορείς, προσθέτει: «Ο δήμος Αχαρνών είναι σταθερός σύμμαχός μας. Έχουμε ξεκινήσει επαφές με επιστημονικά ιδρύματα και προσπαθούμε να κινητοποιήσουμε όλους τους εμπλεκόμενους, από την Περιφέρεια έως περιβαλλοντικές οργανώσεις, ώστε να συνταχθούμε γύρω από μια ενιαία στρατηγική».
Στη συνέχεια ο πρόεδρος του ΣΥΝ ΠΑ, επισημαίνει: «Η απώλεια του κόκκινου ελαφιού δεν είναι απλώς απώλεια ενός ζώου. Είναι απώλεια ενός συμβόλου, ενός κρίσιμου κρίκου της φύσης. Και είναι στο χέρι μας να το σώσουμε, όχι αύριο, σήμερα. Η κατάσταση έχει ξεπεράσει το στάδιο της πρόληψης και βρισκόμαστε πια στο στάδιο της άμεσης διάσωσης. Αν δεν ληφθούν αποφάσεις τώρα, κινδυνεύουμε να χάσουμε ένα είδος, που επί δεκαετίες αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Πάρνηθας».
Και καταλήγει: «Αν το κόκκινο ελάφι εξαφανιστεί, δεν θα φταίει η φύση. Θα φταίμε εμείς, γιατί γνωρίζαμε και δεν αντιδράσαμε. Η προστασία της Πάρνηθας είναι χρέος μας, οικολογικό, ηθικό και πολιτιστικό».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
