Σε μια συγκυρία όπου η φορολογική παραβατικότητα εξακολουθεί να στερεί πολύτιμους πόρους από το δημόσιο ταμείο, η ΑΑΔΕ ετοιμάζεται να παρουσιάσει τη νέα της «αιχμή του δόρατος»: τη ΔΕΟΣ – Δυνάμεις Ελέγχου Οικονομικών Συναλλαγών.
Πρόκειται για μια ειδική επιχειρησιακή ομάδα που σχεδιάστηκε με σκοπό να αντιμετωπίσει τις πιο σύνθετες και δυσεπίλυτες υποθέσεις φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής και λαθρεμπορίου. Ωστόσο, πίσω από τη λάμψη της τεχνολογίας και τη φαινομενική επιχειρησιακή ετοιμότητα, γεννώνται σημαντικά ερωτήματα για τη στρατηγική στόχευση, την αποτελεσματικότητα και την πραγματική ανεξαρτησία της νέας ομάδας.
Νέα ομάδα – παλιές ανάγκες
Η ΔΕΟΣ, που αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία το φετινό καλοκαίρι, συγκροτείται από έμπειρους ελεγκτές της ΑΑΔΕ και των τελωνείων, και προορίζεται να δράσει σε «περιβάλλον υψηλής επικινδυνότητας»: πολύπλοκες δομές φοροδιαφυγής, κυκλώματα λαθρεμπορίου, υποθέσεις με διασυνοριακές διαστάσεις και σημαντική δημοσιονομική ζημιά.
Η τεχνολογία αποτελεί βασικό «πυλώνα» της ομάδας: real-time δεδομένα, γεωεντοπισμός, drones, πρόσβαση σε τραπεζικά ίχνη και φορολογικά προφίλ υπόπτων συνθέτουν ένα ψηφιακό πεδίο δράσης που, θεωρητικά, επιτρέπει πιο στοχευμένες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις. Επιπλέον, η ομάδα θα μπορεί να διασυνδέεται σε πραγματικό χρόνο με διεθνείς αρχές, ενισχύοντας τον διακρατικό έλεγχο, ενώ το Κέντρο Επιχειρήσεων της ΑΑΔΕ θα λειτουργεί ως «στρατηγείο» για την παρακολούθηση και καθοδήγηση των επιχειρήσεων.
Ο «στρατός» της ΑΑΔΕ σε αριθμούς
Το επιχειρησιακό σχέδιο της ΑΑΔΕ για το 2025 είναι εντυπωσιακό σε έκταση και αριθμούς. Προβλέπονται:
- 28.500 φορολογικοί έλεγχοι, εκ των οποίων 20.300 για χρήσεις φυσικών και νομικών προσώπων, 4.200 για ΦΠΑ, 1.500 για επιστροφές φόρου νομικών προσώπων και 2.500 για μεταβιβάσεις, δωρεές και κληρονομιές.
- 73.400 έλεγχοι λαθρεμπορίου, περιλαμβάνοντας 33.410 για προϊόντα ΕΦΚ, 4.140 για παραποιημένα, 9.400 για ρευστά διαθέσιμα και 23.200 σε λοιπούς τομείς (καφές, ναρκωτικά, αυτοκίνητα).
- 43.000 μερικοί επιτόπιοι έλεγχοι πρόληψης σε όλη τη χώρα.
- 13.600 έλεγχοι από κινητές ομάδες, 6.790 εκ των οποίων για προϊόντα ειδικού φόρου κατανάλωσης.
- 400 θαλάσσιες επιχειρήσεις με στόχο λαθρεμπόριο καυσίμων.
- 11.000 τελωνειακοί έλεγχοι με κινητά X–Ray.
Η κλίμακα των δράσεων εντυπωσιάζει – ωστόσο, όπως συχνά συμβαίνει με τέτοια σχέδια, το ερώτημα δεν είναι μόνο πόσοι έλεγχοι θα γίνουν, αλλά πού, πώς, και με τι πραγματικά αποτελέσματα.
Τεχνολογία δεν σημαίνει πάντα διαφάνεια
Το ψηφιακό οπλοστάσιο της ΔΕΟΣ είναι, χωρίς αμφιβολία, προηγμένο. Όμως τεχνολογία χωρίς πολιτική βούληση, χωρίς θεσμική ανεξαρτησία και χωρίς προστασία από πολιτικές ή επιχειρηματικές παρεμβάσεις, δεν αρκεί. Το πραγματικό ερώτημα είναι αν η ΔΕΟΣ θα καταφέρει να χτυπήσει τη μεγάλη φοροδιαφυγή ή αν – όπως τόσες άλλες πρωτοβουλίες στο παρελθόν – θα περιοριστεί σε «εύκολους στόχους» της μικρομεσαίας τάξης.
Είναι επίσης άγνωστο αν θα μπορέσει να παρακάμψει τις γνωστές δυσλειτουργίες του κρατικού μηχανισμού: έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, χαμηλή θεσμική στήριξη, συχνές μετακινήσεις στελεχών και καθυστερήσεις στην επιβολή και εκτέλεση κυρώσεων.
Επιχειρησιακή ετοιμότητα ή επικοινωνιακή άσκηση;
Η ΔΕΟΣ εντάσσεται σε μια ευρύτερη ρητορική της ΑΑΔΕ περί «σύγχρονου, ευέλικτου και τεχνολογικά ανεπτυγμένου μηχανισμού», όμως είναι νωρίς για να κριθεί αν αποτελεί πραγματική τομή ή απλώς ένα νέο «επικοινωνιακό περιτύλιγμα». Η επιτυχία θα φανεί όταν –και αν– δούμε την αντιμετώπιση οργανωμένων κυκλωμάτων, την αποκάλυψη μεγάλων υποθέσεων και την είσπραξη των αντίστοιχων προστίμων.
Σε κάθε περίπτωση, η μάχη με τη φορολογική παραβατικότητα δεν κερδίζεται με εντυπωσιακούς τίτλους και στρατιωτικού τύπου επωνυμίες. Κερδίζεται με συνέχεια, διαφάνεια, πολιτική κάλυψη στους ελεγκτές και ισονομία στην εφαρμογή των νόμων.
Διαβάστε επίσης:
Ο «Μεγάλος Αδερφός» μπαίνει στα σπίτια μας – και δεν ψάχνει για φως, αλλά για τετραγωνικά
