Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απείλησε την Παρασκευή με δασμούς 50% σε προϊόντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, επικαλούμενος την έλλειψη προόδου στις τρέχουσες εμπορικές διαπραγματεύσεις.
«Τα ισχυρά εμπορικά εμπόδια, οι φόροι ΦΠΑ, οι γελοίες εταιρικές κυρώσεις, τα μη νομισματικά εμπορικά εμπόδια, οι νομισματικοί χειρισμοί, οι άδικες και αδικαιολόγητες αγωγές κατά αμερικανικών εταιρειών και άλλα, έχουν οδηγήσει σε εμπορικό έλλειμμα με τις ΗΠΑ άνω των 250.000.000 δολαρίων ετησίως, ένας αριθμός που είναι εντελώς απαράδεκτος», έγραψε σε ανάρτηση στο Truth Social το πρωί της Παρασκευής.
«Οι συζητήσεις μας μαζί τους δεν οδηγούν πουθενά!», έγραψε ο Τραμπ.
«Επομένως, προτείνω έναν άμεσο δασμό 50% στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεκινώντας από την 1η Ιουνίου 2025».
Αλλά αργότερα την Παρασκευή, κατά την υπογραφή εκτελεστικού διατάγματος στο Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ κλιμάκωσε το μήνυμά του προς την ΕΕ.
«Δεν ψάχνω για συμφωνία», είπε. «Έχουμε ορίσει τη συμφωνία — είναι στο 50%».
Ο Τραμπ άφησε ωστόσο ένα παράθυρο ανοιχτό για να παρατείνει περαιτέρω την προθεσμία της 1ης Ιουνίου, λέγοντας: «Αν κάποιος έρθει και θέλει να κατασκευάσει ένα εργοστάσιο εδώ, μπορώ να του μιλήσω για μια μικρή καθυστέρηση».
Λίγο μετά την ανάρτηση του Τραμπ στο Truth Social το πρωί της Παρασκευής, ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε σε συνέντευξή του στο Fox News ότι «οι προτάσεις της ΕΕ δεν ήταν της ίδιας ποιότητας που έχουμε δει από τους άλλους σημαντικούς εμπορικούς μας εταίρους».
Οι τρεις κύριοι ευρωπαϊκοί δείκτες χρηματιστηρίου σημείωσαν απότομη πτώση μετά την ανάρτηση του Τραμπ: Ο δείκτης αναφοράς STOXX 600 σημείωσε πτώση 1,7%. Ο γερμανικός DAX υποχώρησε κατά 2,4% και ο γαλλικός δείκτης CAC υποχώρησε κατά 2,2%. Ο δείκτης FTSE του Λονδίνου σημείωσε πτώση 1%. Οι αμερικανικές μετοχές επίσης υποχώρησαν, με τον Dow να ανοίγει χαμηλότερα κατά 480 μονάδες ή 1,15%. Οι μετοχές ανέκαμψαν από τα χαμηλά τους, αφού ο Μπέσεντ δήλωσε σε συνέντευξη στο Bloomberg TV την Παρασκευή ότι αναμένει ότι οι εμπορικοί εκπρόσωποι των ΗΠΑ θα συναντηθούν ξανά αυτοπροσώπως με Κινέζους αξιωματούχους για να συνεχίσουν τις εμπορικές διαπραγματεύσεις μετά από μια προσωρινή παύση των υψηλότερων δασμών.
Ο δασμός που εξετάζει ο Τραμπ να επιβάλει στην ΕΕ είναι υπερδιπλάσιος από τον αρχικό «αμοιβαίο» δασμό του 20% που ίσχυε για λίγο τον Απρίλιο, προτού αυτός αναστείλει γρήγορα τους δασμούς για να επιτρέψει περαιτέρω διαπραγματεύσεις.
Η αναστολή πρόκειται να λήξει στις 9 Ιουλίου. Από την παύση, η μόνη εμπορική συμφωνία που έχει ανακοινωθεί είναι με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο Μπέσεντ αρνήθηκε να αποκαλύψει στην προηγούμενη συνέντευξη στο Fox ποια χώρα θα μπορούσε να είναι η επόμενη που θα υπογράψει συμφωνία με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, είπε ότι οι συνομιλίες είναι «σε καλό δρόμο με την Ινδία» και πολλές ασιατικές χώρες έχουν παρουσιάσει «πολύ καλές συμφωνίες».
«Υπάρχουν 18 σημαντικοί εμπορικοί εταίροι και, θα έλεγα, με εξαίρεση την ΕΕ, οι περισσότεροι διαπραγματεύονται με πολύ καλή πίστη», είπε. Αργότερα, στη συνέντευξη στο Bloomberg, είπε ότι πιστεύει ότι «τις επόμενες δύο εβδομάδες θα ανακοινωθούν αρκετές μεγάλες συμφωνίες».
Οι χώρες της ΕΕ αντιδρούν
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η ΕΕ παρουσίασε ένα σχέδιο αντιποίνων ύψους σχεδόν 108 δισεκατομμυρίων δολαρίων «που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα βιομηχανικών και γεωργικών προϊόντων» σε περίπτωση που οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ οδηγηθούν σε αδιέξοδο, σύμφωνα με δήλωση που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 8 Μαΐου.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε την ίδια ημέρα ότι η ΕΕ υπέβαλε μια προσφορά δασμών «μηδέν προς μηδέν» και εργάζεται για μια αμοιβαία επωφελή λύση. «Αλλά εάν και όπου οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν, θα δράσουμε κι εμείς».
«Με άλλα λόγια, όλα τα μέσα, όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι», είπε.
Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Μάικλ Μάρτιν χαρακτήρισε την απειλή του Τραμπ «εξαιρετικά απογοητευτική», ανέφερε σε ανακοίνωσή του που δημοσιεύτηκε στο X την Παρασκευή. «Χαιρέτισα την παύση των δασμών μέχρι τις αρχές Ιουλίου, ώστε να επιτραπεί η συνέχιση των διαπραγματεύσεων μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ και, ιδανικά, ένα συμφωνημένο αποτέλεσμα».
Αμφισβήτησε τον ισχυρισμό του Μπέσεντ ότι η ΕΕ δεν διαπραγματεύεται καλή τη πίστει, προσθέτοντας ότι «οι δασμοί στο προτεινόμενο επίπεδο όχι μόνο θα ωθήσουν τις τιμές προς τα πάνω, αλλά θα βλάψουν σοβαρά μία από τις πιο δυναμικές και σημαντικές εμπορικές σχέσεις στον κόσμο, καθώς και θα διαταράξουν το ευρύτερο παγκόσμιο εμπόριο».
Ο Γάλλος υπουργός Εμπορίου, Λοράν Σεν-Μαρτέν, δήλωσε σε ανάρτησή του την Παρασκευή στο X ότι οι απειλές του Τραμπ «δεν βοηθούν καθόλου κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών».
«Διατηρούμε την ίδια στάση: αποκλιμάκωση, αλλά είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε», ανέφερε.
Αναζωπύρωση του εμπορικού πολέμου
Τα σχόλια του Τραμπ ήρθαν μετά από μια άλλη ανάρτηση σχετικά με το εμπόριο στο Truth Social, στην οποία απείλησε την Apple με δασμούς 25% εάν συνεχίσει να κατασκευάζει το iPhone στο εξωτερικό.
Ο πρόεδρος συναντήθηκε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Apple, Τιμ Κουκ, νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα — και επίσης κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στη Μέση Ανατολή την προηγούμενη εβδομάδα. Ο Μπέσεντ δήλωσε στο Fox News την Παρασκευή ότι μίλησε επίσης με τον Κουκ και ότι οι συζητήσεις πήγαν καλά. Επομένως, δεν είναι σαφές τι προκάλεσε την πρωινή κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου από τον Τραμπ.
Ο Κουκ είχε δηλώσει προηγουμένως ότι η Apple θα μετέφερε την παραγωγή iPhone για τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ινδία από την Κίνα για να πληρώσει χαμηλότερο κόστος δασμών. Ωστόσο, ο Τραμπ την περασμένη εβδομάδα και την Παρασκευή δήλωσε ότι ήταν αναστατωμένος που η Apple δεν κατασκευάζει iPhone στις Ηνωμένες Πολιτείες.
